Zoveel rendement haal je gemiddeld met beleggingsadvies van influencers

In het kort:

• Onderzoek toont aan dat beleggingsadviezen van influencers gemiddeld slechter presteren dan de markt, omdat ze vaak gebaseerd zijn op hypes.

• Finfluencers promoten vaak aandelen en cryptomunten die al flink gestegen zijn, waardoor volgers instappen op het moment dat de rally afzwakt en de koers daalt.

• Sommige finfluencers hebben zelfs financiële motieven om bepaalde beleggingen aan te prijzen, wat kan leiden tot misleidende adviezen.

De opkomst van sociale media heeft de manier waarop mensen beleggen drastisch veranderd. Waar vroeger banken en vermogensbeheerders de voornaamste bron van financieel advies waren, zijn tegenwoordig finfluencers – financiële influencers op platforms zoals Instagram, YouTube en TikTok – steeds populairder geworden. Vooral jonge beleggers laten zich inspireren door deze zelfbenoemde experts die via korte video’s en posts beleggen aantrekkelijk en toegankelijk maken.

Maar hoe betrouwbaar zijn de beleggingsadviezen van finfluencers? Onderzoekers van de Universiteit Utrecht namen 450 adviezen van 21 Nederlandse finfluencers onder de loep en kwamen tot een duidelijke conclusie: het opvolgen van hun adviezen leidt gemiddeld tot lagere rendementen dan het marktgemiddelde. Sterker nog, de dag na publicatie van een aanbeveling zijn de rendementen vaak al negatief.

Is dit toeval, of zit er een patroon achter? In dit artikel duiken we dieper in de bevindingen van het onderzoek en bespreken we waarom finfluencers niet de beste bron van informatie omtrent beleggen en investeren zijn.

Maar waarom zijn finfluencers zo populair?

Een terechte vraag. Want waarom vertrouwen mensen hun zuurverdiende geld toe aan mensen die ze niet kennen online. De populariteit van finfluencers heeft waarschijnlijk verschillende oorzaken. Ten eerste vertrouwen veel mensen traditionele adviseurs niet meer.

Uit eerder onderzoek blijkt dat portefeuilles beheerd door professionals vaak niet beter presteren dan de markt en dat adviseurs soms te maken hebben met belangenconflicten. Dit heeft ertoe geleid dat vooral jongere beleggers, zoals millennials en Gen Z, sociale media gebruiken om financieel advies te krijgen, in plaats van zich te wenden tot banken of vermogensbeheerders.

Daarnaast bieden finfluencers een laagdrempelige manier om kennis te maken met beleggen. Hun video’s zijn kort, makkelijk te begrijpen en vaak verpakt in een aantrekkelijke, inspirerende stijl. Veel van hen benadrukken financiële onafhankelijkheid en passief inkomen, wat aansluit bij de droom van jonge beleggers om snel rijk te worden.

Maar er schuilt een groot risico in deze vorm van beleggingsadvies. Finfluencers hebben niet altijd (bijna nooit zelfs) de juiste kwalificaties en hanteren geen strikte methodologie bij het analyseren van aandelen en cryptomunten. Dat leidt tot de vraag: hoe goed zijn hun adviezen eigenlijk?

Het onderzoek van de Universiteit Utrecht laat zien dat finfluencers niet op basis van diepgaande analyses hun adviezen geven, maar de markt volgen. De aandelen en cryptomunten die zij aanbevelen, presteren vaak al goed voordat ze hun koopadvies geven. Gemiddeld stijgt de koers van de aanbevolen aandelen in de zes maanden vóór de aanbeveling met 23%, terwijl aanbevolen cryptomunten zelfs 88% in waarde stijgen. Dit suggereert dat finfluencers vaak populaire aandelen en cryptomunten aanprijzen die al een sterke rally achter de rug hebben.

Maar wat gebeurt er ná de aanbeveling? Hier komt de crux: deze beleggingen presteren na het advies juist slechter dan de markt.

• De dag ná de aanbeveling is het rendement gemiddeld negatief.

• Over een week gemeten blijven zowel de aanbevolen aandelen als cryptomunten achter bij de bredere markt.

• Cryptomunten laten gemiddeld een forse daling zien van -1,81% op de dag na de aanbeveling.

  
  

Met andere woorden: wie blind een finfluencer volgt, koopt vaak net op het verkeerde moment.

Waarom presteren aanbevolen beleggingen slechter na een finfluencer-advies?

Het onderzoek van de Universiteit Utrecht toont duidelijk aan dat beleggingen die worden aanbevolen door finfluencers gemiddeld slechter presteren dan de bredere markt. Dit komt niet doordat deze influencers slechte bedoelingen hebben, maar eerder doordat ze vaak zonder diepgaande financiële kennis opereren en inspelen op trends en sentimenten in plaats van fundamentele analyse te doen.

Er zijn wat ons betreft drie belangrijke redenen waarom de adviezen van finfluencers beleggers vaak weinig opleveren:

1. Finfluencers jagen trends na, in plaats van analyses te maken

Finfluencers zijn meestal geen financieel analisten of professionele beleggers. De meeste van hen hebben geen CFA-kwalificatie, geen formele opleiding in finance of economie, en missen de ervaring om bedrijven grondig te analyseren. Dit betekent dat hun adviezen vaak niet gebaseerd zijn op gedegen financiële modellen, kasstroomanalyses of fundamentele waarderingen.

In plaats daarvan baseren ze hun aanbevelingen vaak op hypes. Ze promoten aandelen en cryptomunten die al een sterke opwaartse beweging hebben doorgemaakt en daardoor aantrekkelijk lijken. Dit kan beleggers het idee geven dat ze instappen in een winnaar, terwijl ze in werkelijkheid vaak te laat zijn.

Het patroon is duidelijk: de aanbevolen beleggingen stijgen sterk voordat de influencer ze aanprijst, maar zodra de hype afneemt, zakt de koers weer in. Dit wijst erop dat finfluencers eerder achter de markt aanlopen dan dat ze daadwerkelijke kansen spotten.

2. Kuddegedrag en fear of missing out (FOMO)

Veel volgers van finfluencers laten zich leiden door emotie en impulsiviteit in plaats van een doordachte beleggingsstrategie. Dit wordt versterkt door kuddegedrag en de angst om kansen te missen (FOMO).

Wanneer een influencer enthousiast vertelt over een aandeel of cryptomunt, kan dit snel een golf van nieuwe kopers aantrekken, vooral onder beginnende beleggers die minder ervaring hebben met de markt. Ze stappen in zonder zelf onderzoek te doen, puur omdat ze bang zijn dat ze een unieke kans missen.

Maar zodra deze nieuwe kopers opdrogen en er geen verdere vraag naar het aandeel of de munt is, valt de koers terug. Hierdoor verliezen beleggers die op basis van finfluencer-advies instapten vaak geld, terwijl de influencer zelf al eerder geprofiteerd heeft van de koersstijging.

3. Mogelijke eigen belangen van finfluencers

Hoewel niet alle finfluencers bewust misleidend zijn, zijn er wel gevallen bekend waarbij influencers financieel belang hadden bij hun adviezen. Dit gebeurt vooral in de cryptowereld, waar pump-and-dump-praktijken regelmatig voorkomen.

Dit werkt als volgt:

• Een finfluencer koopt een relatief onbekende cryptomunt of aandeel op een lage prijs.

• Vervolgens hypet hij of zij het actief via sociale media, waardoor veel volgers instappen en de prijs stijgt.

• Op het moment dat de koers piekt, verkoopt de influencer stilletjes zijn positie, waardoor de prijs daalt en de volgers met verlies blijven zitten.

  
  

De AFM en ook de Amerikaanse SEC hebben al meerdere keren hard opgetreden tegen influencers die zich aan deze praktijken schuldig maken. In 2022 werden bijvoorbeeld acht social media-beleggers aangeklaagd omdat ze aandelen promootten zonder te vermelden dat ze deze zelf aan het verkopen waren.

Hoewel dit soort fraude niet bij elke finfluencer voorkomt, laat het wel zien dat transparantie een groot probleem is in deze wereld. Volgers weten vaak niet of een influencer werkelijk gelooft in een aandeel of cryptomunt, of dat hij of zij een verborgen agenda heeft.

Het onderzoek van de Universiteit Utrecht komt met een duidelijke conclusie: het opvolgen van adviezen van finfluencers leidt gemiddeld tot lagere rendementen dan simpelweg beleggen in een brede marktindex. Dit betekent niet dat alle influencers slechte intenties hebben, maar wel dat beleggers kritischer moeten zijn bij het volgen van sociale media-adviezen.