Trump’s handelsoorlog barst los – Dit betekent het voor jouw portefeuille!

In het kort:

• Handelsspanningen lopen op. De VS voert nieuwe heffingen in, en landen als Canada en China reageren. Europa blijft voorlopig buiten schot.

• Hogere kosten en verstoring. Importheffingen maken producten duurder en raken vooral de auto- en techsector.

• Beleggers moeten kalm blijven. Handelsoorlogen zorgen voor schommelingen, maar markten herstellen meestal en bieden nieuwe kansen.

  
  

De handelsspanningen tussen de Verenigde Staten en China, Canada en Mexico escaleren in rap tempo. President Trump heeft nieuwe importheffingen aangekondigd, wat leidde tot directe tegenreacties van getroffen landen. Canada voerde een heffing van 25% in op Amerikaanse goederen, terwijl Mexico en China zich voorbereiden op eigen vergeldingsmaatregelen. Wat begon als een politieke zet tegen de verspreiding van fentanyl en illegale migratie, dreigt nu uit te groeien tot een economische krachtmeting met wereldwijde gevolgen.

Voor nu lijken de Europese Unie en haar bedrijven buiten schot, maar dat kan snel veranderen. Trump heeft eerder al gedreigd met extra invoerheffingen op Europese producten en gezien de dynamiek van handelsoorlogen is de kans groot dat ook Europese bedrijven op termijn geraakt worden. De vraag is: hoe diep zal dit conflict snijden, en wat betekent dit voor consumenten, bedrijven en beleggers?

Een handelsoorlog klinkt misschien als een strategisch steekspel tussen grootmachten, maar in werkelijkheid raakt het iedereen—van multinationals tot consumenten die hun dagelijkse boodschappen doen. Het idee achter invoerheffingen is simpel: een land verhoogt de belasting op buitenlandse producten om binnenlandse industrieën te beschermen en de handelsbalans te verbeteren. Maar de realiteit is vaak veel ingewikkelder en schadelijker dan beleidsmakers verwachten.

Wanneer landen elkaar met importheffingen bestoken, heeft dat vrijwel altijd een kettingreactie tot gevolg. De eerste klap wordt vaak opgevangen door de importerende bedrijven, maar zij zullen deze extra kosten niet zomaar absorberen. In plaats daarvan rekenen ze ze door aan hun klanten, waardoor de prijzen van alledaagse goederen stijgen.

In de Verenigde Staten zagen we in 2018 een concreet voorbeeld van hoe snel deze dynamiek in werking treedt. Toen Trump de invoerheffingen op wasmachines verhoogde, leek er aanvankelijk weinig aan de hand. Winkels hadden nog oude voorraden en de prijzen bleven tijdelijk stabiel. Maar na enkele maanden waren de voorraden uitgeput en werden nieuwe machines geïmporteerd tegen hogere tarieven. Het resultaat? De prijzen stegen aanzienlijk, en Amerikaanse huishoudens moesten fors meer betalen voor een product dat ze voorheen veel goedkoper konden aanschaffen.

Dit is exact het scenario dat zich in Europa kan afspelen als er een handelsoorlog uitbreekt met de VS. Mocht Trump besluiten om extra invoerheffingen op Europese producten in te voeren, dan zal Brussel zich gedwongen voelen om te reageren met tegenmaatregelen. Dat betekent dat Europese consumenten op twee manieren geraakt kunnen worden.

Enerzijds zullen producten uit de VS duurder worden in Europa. Denk aan iconische Amerikaanse merken zoals Apple-producten, Levi’s jeans, of zelfs populaire Amerikaanse auto’s. Als daar plotseling een extra belasting op wordt geheven, zullen importeurs en retailers deze prijsverhogingen grotendeels doorberekenen aan de consument. Dit betekent dat je straks die nieuwe iPhone of die Tesla aanzienlijk duurder zult moeten betalen dan nu.

Anderzijds zal de bredere economische impact voelbaar zijn in de vorm van inflatie en economische vertraging. Wanneer Europese bedrijven minder exporteren naar de VS vanwege hogere invoerheffingen, zullen ze minder omzet genereren en mogelijk kosten moeten besparen. Dit kan leiden tot lagere lonen, banenverlies of minder investeringen in innovatie en groei. In een economie waarin consumenten al worstelen met stijgende kosten, kan dat een negatieve spiraal veroorzaken.

Daarnaast heeft de Europese economie een structureel handelsoverschot met de VS, wat betekent dat we meer goederen en diensten exporteren naar Amerika dan andersom. Als Trump besluit om Europa als handelsdoelwit te nemen, kan dit een aanzienlijk deel van de Europese exportsector raken. Denk aan Duitse autofabrikanten zoals Volkswagen en BMW, maar ook aan high-end Franse modehuizen of Nederlandse bedrijven in de landbouwsector.

Dit alles maakt dat een handelsoorlog geen winnaars kent. Op de korte termijn lijkt het misschien aantrekkelijk voor Trump om Amerikaanse bedrijven te beschermen door buitenlandse producten duurder te maken, maar de praktijk laat zien dat deze strategie op de lange termijn juist nadelig uitpakt voor de hele wereldeconomie.

Voorlopig is er nog geen officiële aankondiging van extra Amerikaanse invoerheffingen op Europese producten, maar de dreiging hangt als een donkere wolk boven de handelsrelatie. Bovendien laat Trump regelmatig vrij duidelijk weten om toch graag invoerheffingen voor de EU te introduceren. De Europese Commissie bereidt zich dan ook achter de schermen voor op verschillende scenario’s.

Een mogelijke strategie is om de situatie via diplomatiek overleg te de-escaleren. Europa kan bijvoorbeeld voorstellen om de handelsbalans met de VS te verbeteren door meer Amerikaanse energie te importeren, zoals vloeibaar aardgas (LNG), of door grotere defensiecontracten af te sluiten met Amerikaanse wapenbedrijven. Op die manier zou Europa Washington tegemoet kunnen komen zonder dat er direct een handelsoorlog uitbreekt.

Maar als Trump zich onverzettelijk opstelt en alsnog invoerheffingen doorvoert, heeft Europa weinig andere keuze dan te reageren met eigen tegenmaatregelen. Dit zagen we al in 2018, toen Trump zijn eerste handelsoorlog voerde. Destijds dreigde de Europese Unie met heffingen op een reeks typisch Amerikaanse producten, zoals Harley-Davidson-motoren, bourbon-whiskey en sinaasappelsap. Het doel was duidelijk: Amerikaanse bedrijven raken in sectoren die politiek gevoelig liggen, zodat Washington de pijn zou voelen en zou terugkrabbelen.

Mocht een nieuw handelsconflict escaleren, dan kan Europa opnieuw dergelijke tactieken gebruiken. Dit zou Amerikaanse bedrijven onder druk zetten, maar tegelijkertijd brengt het ook risico’s met zich mee. Een tit-for-tat-handelsoorlog—waarbij beide partijen elkaar blijven bestoken met nieuwe invoerheffingen—kan leiden tot een situatie waarin niemand wint en iedereen verliest.

Voor beleggers zijn handelsoorlogen vaak synoniem met volatiliteit en onzekerheid. Invoerheffingen leiden tot hogere kosten voor bedrijven, verstoren wereldwijde supply chains en kunnen de economische groei afremmen. Dit vertaalt zich doorgaans in een nerveuze beurs, waarbij sectoren die sterk afhankelijk zijn van internationale handel het zwaarst getroffen worden.

De impact van een handelsoorlog op de aandelenmarkt kan in fases verlopen. In eerste instantie zien we vaak een schrikreactie waarbij koersen van grote internationale bedrijven dalen. Dit zagen we bijvoorbeeld in 2018 en 2019, toen de handelsspanningen tussen de VS en China opliepen. Tijdens die periode verloren veel beursgenoteerde bedrijven in de industrie-, auto- en tech-sector miljarden aan beurswaarde omdat beleggers vreesden voor verstoringen in hun aanvoerketens en stijgende productiekosten.

Voor Europese bedrijven kan een soortgelijk scenario zich ontvouwen als er extra Amerikaanse tarieven op Europese producten komen. Vooral Duitse autobouwers zoals Volkswagen, BMW en Mercedes-Benz lopen risico. De VS is een belangrijke afzetmarkt voor deze bedrijven en extra importheffingen zouden hun auto's duurder maken voor Amerikaanse consumenten, waardoor de concurrentiepositie ten opzichte van binnenlandse en Aziatische fabrikanten verzwakt.

Ook tech-bedrijven die afhankelijk zijn van Amerikaanse componenten kunnen hinder ondervinden. Europese chipbedrijven zoals ASML en Infineon, die sterk verweven zijn met Amerikaanse techreuzen, kunnen te maken krijgen met strengere handelsrestricties. Als de spanningen oplopen, zouden Amerikaanse bedrijven gedwongen kunnen worden om meer binnenlandse leveranciers te gebruiken, wat de groei van Europese toeleveranciers kan afremmen.

Ondanks de negatieve impact op korte termijn is het belangrijk om te beseffen dat handelsoorlogen eigenlijk zelden permanente schade toebrengen aan de financiële markten. De aandelenmarkt heeft zich door de jaren heen altijd hersteld van geopolitieke en economische schokken. Bedrijven met een sterke balans, goed management en een breed internationaal netwerk zullen zich aanpassen aan de veranderende omstandigheden en op lange termijn blijven groeien.

Tijdens de handelsoorlog tussen de VS en China in 2018 en 2019 zagen we dat de markt zich uiteindelijk herstelde zodra er meer duidelijkheid kwam over het handelsbeleid. Beleggers die zich lieten meeslepen door de dalingen en hun aandelen verkochten, misten vaak de daaropvolgende opleving. Hoewel een handelsoorlog in eerste instantie negatieve gevolgen heeft, biedt het ook kansen. In sectoren zoals defensie en energie kunnen bedrijven juist profiteren als gevolg van de geopolitieke verschuivingen.

Kortom, voor beleggers is het essentieel om voorbij de korte termijn paniek te kijken en te focussen op de onderliggende factoren en fundamenten van bedrijven. Terwijl een handelsoorlog volatiliteit en onzekerheid met zich meebrengt, biedt het mogelijk ook kansen als alle koersen kelderen. Houd je daarom vast aan een strategie die werkt: Het kopen van goede bedrijven en geduldig afwachten.