Obligatierentes schieten omhoog: de rentecurve geeft nu een zeer negatief signaal af
- Jelger Sparreboom
- 2 dagen geleden
- 6 minuten om te lezen
In het kort:
De Amerikaanse 10-jaarsrente maakt de grootste wekelijkse sprong in jaren en overschrijdt 4,5%.
De rentecurve vertoont een "bear steepener", wat mogelijk duidt op inflatiezorgen én recessiegevaar.
Handelsspanningen tussen de VS en China zorgen voor paniekverkopen van obligaties wereldwijd.
De Amerikaanse 10-jaarse obligatierente schoot deze week boven de 4,5%, een niveau dat zowel Wall Street als het Witte Huis in spanning houdt. Deze snelle stijging, die in slechts een week meer dan 50 basispunten bedroeg, markeert een van de meest harde sprongen in recente geschiedenis. Achter deze beweging schuilt een complexe mix van handelsspanningen, inflatievrees en verschuivende verwachtingen over de toekomst van de economie.
De 10-jaars Treasury-rente, een cruciale maatstaf voor de economische gezondheid van de Verenigde Staten, piekte vandaag naar 4,53%. Ook de 2-jaars rente liet een forse beweging zien, met een stijging van 9 basispunten naar 3,943%. Een basispunt is 0,01%, en rentes bewegen omgekeerd aan de prijs van obligaties. Wanneer beleggers obligaties verkopen, dalen de prijzen ervan en stijgen de rentes.
Dit is een van de grootste wekelijkse stijgingen ooit geregistreerd. Normaal gesproken worden Amerikaanse staatsobligaties gezien als een veilige haven in tijden van onzekerheid. Wanneer de markten wankelen, vluchten beleggers vaak naar deze staatsobligaties. Wat de prijzen ervan verhoogt en de rentes juist drukt. Maar deze week gebeurde het tegenovergestelde.
Beleggers, waaronder mogelijk centrale banken in landen zoals China en Japan, verkopen massaal Amerikaanse obligaties. Dit wijst op een opmerkelijke verschuiving in vertrouwen. Deze ommekeer roept vragen op over de bredere economische implicaties en de krachten die de markten momenteel sturen.
Handelsspanningen
Een belangrijke katalysator voor deze onrust is de escalerende handelsoorlog, met name tussen de VS en China. Op woensdag kondigde president Donald Trump een tijdelijke pauze van 90 dagen aan op tarieven voor de meeste landen, waarbij hij de heffingen verlaagde naar een uniforme 10%. China werd echter uitgesloten van deze verlichting. In plaats daarvan zagen Chinese importen de Amerikaanse tarieven stijgen naar een ongekende 145%. Als reactie sloeg China vrijdag terug, door de tarieven op Amerikaanse goederen te verhogen van 84% naar 125%.
Deze tit-for-tat escalatie heeft de markten op scherp gezet. Hogere tarieven kunnen de kosten van import en export opdrijven, wat inflatiedruk kan veroorzaken en de economische groei kan vertragen. Beleggers lijken deze risico’s in te prijzen, wat de verkoop van Amerikaanse obligaties en de stijging van de rentes verklaart. De snelheid waarmee dit gebeurt, suggereert dat de markten worstelen met onzekerheid over hoe ver deze handelsoorlog zal gaan en wat de uiteindelijke economische tol zal zijn.
De tariefpauze voor andere landen leek een poging om de spanningen te dempen, maar de uitsluiting van China en de daaropvolgende Chinese tegenmaatregelen hebben het vuur alleen maar verder aangewakkerd. Sommige waarnemers suggereren dat de snelle stijging van de obligatierentes de regering-Trump mogelijk heeft gedwongen om de pauze eerder aan te kondigen dan gepland, hoewel ambtenaren beweren dat dit altijd al de strategie was.
Kevin Hassett, directeur van Trump’s National Economic Council, merkte op:
“Het feit dat de obligatiemarkt ons vertelde ‘hé, het is waarschijnlijk tijd om te bewegen’, heeft zeker een beetje bijgedragen aan dat denken.”
Hij benadrukte echter dat de tariefpauze geen paniekreactie was, maar deel uitmaakte van een zorgvuldig gepland proces. Toch blijft de stijgende trend in rentes een bron van zorg, vooral omdat deze de kosten van overheidsschulden en bedrijfsfinancieringen verhogen.
De ‘Bear Steepener’
Om de betekenis van deze rentestijgingen te begrijpen, moeten we kijken naar de yieldcurve, een grafiek die de rentes van Amerikaanse staatsobligaties met verschillende looptijden weergeeft. Voor beleggers is deze curve interessant omdat het laat zien hoe de markt de toekomstige economie inschat. In een gezonde economie stijgen de rentes geleidelijk naarmate de looptijd langer wordt, omdat beleggers meer risico zien in de verre toekomst. Dit weerspiegelt de onzekerheid over wat er in de loop van de tijd kan gebeuren.
Een standaard rentecurve:
Maar de huidige yieldcurve vertelt een ander verhaal. Op het moment van schrijven zijn de rentes als volgt:
Fed Funds Rate: 4,25%
3-maands: 4,32%
12-maands: 4,03%
2-jaars: 3,95%
5-jaars: 4,16%
10-jaars: 4,49%
30-jaars: 4,88%
De huidige rentecurve
Deze cijfers laten zien dat korte-termijn rentes hoger zijn dan middellange-termijn rentes, maar lager dan lange-termijn rentes. Dit is ongebruikelijk en wijst op een fenomeen dat bekendstaat als een ‘bear steepener’. Hierbij stijgen lange-termijn rentes sneller dan korte-termijn rentes, wat vaak een teken is van toenemende inflatieverwachtingen of economische onrust. In dit geval lijkt de markt te anticiperen op hogere inflatie, mogelijk als gevolg van de handelsspanningen, of op een economische vertraging in de toekomst.
De snelheid van deze verandering is opvallend. Eind december, toen de yieldcurve al signalen van onrust liet zien, waren de verschillen tussen de 2-jaars en 10-jaars rentes aanzienlijk kleiner. Nu is de kloof gegroeid, wat wijst op een verslechtering van de marktverwachtingen. De bear steepener wordt vaak gezien als een waarschuwing voor een mogelijke recessie, omdat beleggers lange-termijn obligaties verkopen in afwachting van hogere rentes of economische problemen.
Wat deze beweging extra interessant maakt, is dat de Federal Reserve de beleidsrente sinds december ongewijzigd heeft gelaten op 4,25-4,50%. Normaal gesproken wordt een bear steepener veroorzaakt doordat de Fed de rentes te langzaam verhoogt, waardoor de markt anticipeert op hogere inflatie. Maar nu de Fed de rentes stabiel houdt en zelfs renteverlagingen overweegt voor later dit jaar, lijkt de markt een eigen koers te varen. Beleggers lijken snellere renteverlagingen in te prijzen, mogelijk omdat ze een economische neergang verwachten.
Overheidsbeleid
De stijgende rentes hebben niet alleen de aandacht van beleggers, maar ook van beleidsmakers. De regering-Trump heeft herhaaldelijk benadrukt hoe belangrijk lage rentestanden zijn voor zijn economische agenda. Toen de 10-jaars rente vorige week kort onder de 4% zakte, werd dit in sommige kringen als een overwinning gevierd. De snelle ommekeer heeft echter voor ongemak gezorgd, omdat hogere rentes de kosten van de overheidsschulden en bedrijfsfinancieringen opdrijven.
De obligatiemarkt lijkt een gevoelige snaar te hebben geraakt in het Witte Huis. Sommige analisten suggereren dat de stijgende rentes de regering hebben gedwongen om de tariefpauze sneller aan te kondigen dan gepland, hoewel ambtenaren dit ontkennen. De realiteit is dat lage rentes een hoeksteen vormen van het economische beleid van de regering, en de recente ontwikkelingen vormen een uitdaging voor die strategie.
De obligatiemarkt is niet de enige die signalen van onrust afgeeft. De bredere financiële markten zijn ook volatiel, met de VIX – een maatstaf voor marktangst – die recent piekte op niveaus boven de 52, een hoogte die sinds de coronacrisis en de mondiale financiële crisis van 2008 niet meer is gezien.
VIX index:
Deze volatiliteit weerspiegelt de bredere onzekerheid in de markten. Sommige analisten wijzen op de bear steepener en de stijgende rentes als een voorbode van een recessie. Grote banken zoals JPMorgan en Goldman Sachs schatten de kans op een economische vertraging in de VS binnen het komende jaar op respectievelijk 79% en 65%.
Toch is niet iedereen het eens over de ernst van de situatie. Sommige marktdeelnemers zien de huidige onrust als een tijdelijke overreactie, gedreven door de onzekerheid rond tarieven en handelsbeleid. De Federal Reserve lijkt voorlopig vast te houden aan haar huidige koers, met futuresmarkten die geen renteverlagingen voorspellen voor de eerstvolgende vergadering in mei. Dit contrasteert met de obligatiemarkt, die snellere renteverlagingen lijkt in te prijzen, mogelijk als reactie op een verwachte economische vertraging.
De snelle stijging van de 10-jaars Treasury-rente en de bredere verschuivingen in de yieldcurve schilderen een beeld van een markt die worstelt met tegenstrijdige signalen. Aan de ene kant is er de dreiging van inflatie, gevoed door handelsspanningen en tarieven. Aan de andere kant groeit de vrees voor een recessie, zoals blijkt uit de toenemende kloof tussen korte en lange rentes.
De handelsbeslissingen van de regering-Trump, gecombineerd met de reacties van landen zoals China, hebben een kettingreactie teweeggebracht die de markten blijft opschudden. De bear steepener en de stijgende rentes suggereren dat beleggers zich voorbereiden op een onzekere toekomst, waarin inflatie en economische vertraging beide reële risico’s zijn. Tegelijkertijd blijft de Federal Reserve een kalme speler, die geen haast lijkt te hebben om de rentes te verlagen.
De markten zijn volatiel, en beleggers, beleidsmakers en analisten houden de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten. Of de stijgende rentes een tijdelijk fenomeen zijn of het begin van een diepere economische verschuiving, zal de komende maanden moeten blijken.
Comments