Minister van financiën ontdekt miljardenblunder: Deze rekenfout kost €1,5 miljard

In het kort:

• Het kabinet heeft door miscalculaties in de belastingkorting voor elektrische voertuigen een tekort van €1,5 miljard opgelopen.

• Naast de eerdere fout, werd de populariteit van elektrische voertuigen onderschat, wat leidde tot een extra kostenpost van €2,3 miljard.

• De belastingvoordelen voor elektrische voertuigen worden versneld afgebouwd; vanaf 2025 wordt de korting teruggebracht tot 25%, met volledige afschaffing tegen 2030.

De nieuwe minister van Financiën, Eelco Heinen, heeft te maken met een forse extra tegenvaller van €1,5 miljard, ontstaan door een rekenfout in de belastingkorting voor elektrische voertuigen. Het probleem kwam aan het licht tijdens het opstellen van de miljoenennota en is te herleiden naar beslissingen van het vorige kabinet, die de wegenbelastingkorting voor elektrische en hybride auto's verlengden zonder rekening te houden met de zware accu's die deze voertuigen zwaarder maken.

Uit de ambtelijke notities bij de miljoenennota blijkt dat er twee belangrijke miscalculaties zijn gemaakt. Ten eerste werd onvoldoende rekening gehouden met het hogere gewicht van elektrische auto's door hun zware batterijen. Elektrische auto's wegen doorgaans aanzienlijk meer dan benzine- of dieselauto's, wat betekent dat ze meer wegenbelasting zouden moeten betalen. Deze extra belasting werd echter niet goed ingeschat, wat leidde tot een extra kostenpost van €1,5 miljard.

Bovendien had het kabinet in de verkoopcijfers van elektrische voertuigen oudere data gebruikt, waardoor de toenemende populariteit van deze auto's onderschat werd. Hierdoor stegen de kosten van de belastingkortingen verder met €2,3 miljard. Samen leidde dit tot een financiële tegenvaller van €3,8 miljard bovenop de eerder geraamde €1,7 miljard tot 2030.

Om deze financiële tegenvallers op te vangen, heeft Heinen besloten de belastingkorting voor elektrische voertuigen fors te verlagen. Waar oorspronkelijk een geleidelijke afbouw van de korting was gepland, zal de korting nu al in 2025 worden teruggebracht naar 25%. De volledige afschaffing van de korting blijft zoals gepland in 2030.

De eerdere regeling ging uit van een afbouwpad waarbij de korting in 2026 zou dalen van 75% naar 40%, en verder zou afnemen naar 30% in 2030. Dit afbouwpad is nu versneld, wat betekent dat de fiscale voordelen voor elektrische voertuigen sneller zullen verdwijnen dan oorspronkelijk gepland.

Het fiscale voordeel voor elektrische voertuigen was een belangrijk onderdeel van de strategie van het kabinet-Rutte IV om de klimaatdoelen te halen. Door elektrisch rijden aantrekkelijk te maken via belastingvoordelen hoopte het kabinet de uitstoot van CO2 in Nederland te verminderen. Nu deze voordelen versneld worden afgebouwd, wordt het behalen van die doelen mogelijk lastiger.

Milieuorganisaties zullen waarschijnlijk kritisch reageren op deze maatregel, aangezien zij uiteraard pleiten voor meer stimulans om de overstap naar elektrische auto's te versnellen. Elektrisch rijden wordt namelijk gezien als een van de belangrijkste stappen in de transitie naar een koolstofarme samenleving.

Financiële experts, waaronder Eelco Heinen, wijzen echter op de noodzaak van budgettaire verantwoordelijkheid. De dubbele rekenfout heeft aangetoond hoe duur fiscale voordelen voor elektrische voertuigen kunnen zijn als ze niet correct worden berekend. Het kabinet moet nu een balans vinden tussen het halen van de klimaatdoelen en het beheersen van de staatsfinanciën.

Hoewel de versnelde afbouw van de belastingvoordelen voor elektrische voertuigen ongetwijfeld een controversiële stap zal zijn, lijkt het vanuit financieel oogpunt onvermijdelijk om de uitgaven te versoberen en de begroting weer op orde te krijgen.