Hoe staat de Braziliaanse economie ervoor?

In het kort:

• Economische Groei: Het BBP van Brazilië was vlak in de tweede helft van 2023, maar wordt verwacht te groeien in 2024 door renteverlagingen en een sterke arbeidsmarkt.

• Inflatie en Rente: De inflatie daalde naar 3,9% in maart en de centrale bank verlaagde de rente tot 10,75%, met verdere verlagingen in het vooruitzicht.

• Uitdagingen en Kansen: Exporte en landbouw blijven uitdagend, terwijl overheidsmaatregelen voor belastinginkomsten de economische stabiliteit kunnen ondersteunen.

BBP Groei en Consumentenvraag

In de tweede helft van 2023 bleef het reële BBP van Brazilië stabiel met een groei van 0,0% in beide kwartalen. Ondanks een groei van 2,2% in het vierde kwartaal ten opzichte van het voorgaande jaar, nam de economische ondersteuning af tegen het einde van het jaar. Consumentenbestedingen daalden licht in het vierde kwartaal, terwijl de export slechts met 0,2% groeide. Overheidsuitgaven stegen met 0,9% en bruto vaste kapitaalvorming nam voor het eerst sinds het derde kwartaal van 2022 toe.

Vooruitzichten voor 2024

Het komende jaar ziet er optimistischer uit, met verwachte economische groei door renteverlagingen van de Banco Central do Brasil (BCB). Een krappe arbeidsmarkt heeft geleid tot sterke loongroei, wat de consumentenbestedingen zou moeten verhogen. Hoewel de export naar verwachting de groei in het eerste kwartaal van 2024 heeft gedrukt, kan een stabiele landbouwsector de exportniveaus ondersteunen.

Inflatie en Monetair Beleid

In maart stond de inflatie op 3,9%, een daling ten opzichte van 4,5% in februari. De maandelijkse prijsdaling van 2,9% werd vooral gedreven door voedselprijzen. De kerninflatie daalde tot 3,3% op jaarbasis in maart, met maandelijkse jaarlijkse stijgingen van slechts 1,1%. De BCB streeft naar een inflatiedoel van 3% met een bovengrens van 4,5%. De centrale bank verlaagde de Selic-rente met 50 basispunten tot 10,75% en verdere verlagingen worden verwacht, mogelijk tot 9,25% of lager tegen het einde van het jaar.

Wisselkoers en Arbeidsmarkt

De Braziliaanse real verzwakte met 2,5% ten opzichte van de Amerikaanse dollar eind april, voornamelijk door verwachtingen dat de Amerikaanse centrale bank de rente niet snel zal verlagen. Dit kan de snelheid van renteverlagingen door de BCB vertragen. De werkloosheid daalde voor de vierde opeenvolgende maand tot 7,4% in maart, met een loongroei van 8,4% op jaarbasis, wat resulteerde in een inflatiegecorrigeerde loongroei van 4,0%.

Landbouw en Export

De landbouwproductie daalde in drie opeenvolgende kwartalen, maar herstelde zich in het vierde kwartaal van 2023 tot het niveau van een jaar eerder. Verwacht wordt dat de soja-oogst dit jaar 5% lager zal zijn dan vorig jaar, wat de landbouwproductie zal verhogen. Echter, onvoldoende regenval bedreigt de maïsteelt. De export daalde aanzienlijk, met agrarische exporten die in maart 20,8% lager waren dan een jaar eerder, terwijl de totale export met 14,8% daalde. Exporten naar China zijn drastisch gedaald terwijl handel met de VS toeneemt.

De relatieve zwakte in de landbouwsector weerspiegelde zich ook in de bestemmingen van de recente Braziliaanse export. Zo daalden de exporten naar China in maart met 23,6% ten opzichte van een jaar eerder, hoewel ze in het eerste kwartaal nog steeds 9,8% hoger waren dan een jaar geleden. Tegelijkertijd stegen de exporten naar de Verenigde Staten in maart met 21,3% op jaarbasis. Het verschil in exporttrajecten naar de twee grootste exportbestemmingen van Brazilië is te wijten aan de productmix. De exporten naar China zijn sterk geconcentreerd in slechts drie producten: ijzererts, ruwe aardolie en soja, goed voor meer dan 70% van de Braziliaanse export naar China in 2022. Daarentegen zijn de exporten naar de Verenigde Staten veel meer gediversifieerd. Hoewel ruwe aardolie doorgaans het belangrijkste exportproduct is, worden er weinig agrarische producten naar de Verenigde Staten geëxporteerd, aangezien het land zelf een aanzienlijke binnenlandse landbouwproductie heeft.

Fiscale Doelstellingen

De Braziliaanse overheid streeft naar een primair evenwicht van 0% van het BBP dit jaar, met overschotten van 0,5% in 2025 en 1% in 2026 om de federale schuld te stabiliseren, die is gestegen tot 60,1% van het BBP in 2023. Economen verwachten echter een primair tekort van 0,7% van het BBP dit jaar en 0,6% volgend jaar, wat tot aanpassingen in de begrotingsdoelen kan leiden.

Belastingshervormingen en Overheidsinkomsten

Om inkomsten te verhogen, heeft de overheid belastingvereenvoudigingen doorgevoerd en een belasting van 15% op offshore fondsen ingevoerd. Plannen om dividenden te belasten zijn echter vastgelopen in het congres, hoewel nieuwe voorstellen worden verwacht. Ook kijkt de overheid naar een achterstand in belastinggeschillen die aanzienlijke inkomsten kunnen opleveren.

De centrale bank van Brazilië heeft zijn groeiprognose voor het BBP voor dit jaar verhoogd van 2,05% naar 2,09% en handhaafde deze op 2% voor 2025, aldus de Centrale Bank van Brazilië. Volgens de Focus-enquête van de bank hebben de belangrijkste financiële instellingen een optimistischer beeld gekregen van de economische activiteit na vijf weken van neerwaartse prognoses. De inflatieprognose werd licht verhoogd van 3,88% naar 3,90% voor 2024 en van 3,77% naar 3,78% voor 2025, wat binnen het officiële streefcijfer valt. De prognose voor de basisrente (Selic) bleef op 10,25% voor eind 2024, maar werd verhoogd van 9,18% naar 9,25% voor eind 2025.

Ondanks de uitdagingen in de export en de landbouwsector en een onzeker extern klimaat, lijkt de Braziliaanse economie op weg naar sterkere groei in 2024. Verdere renteverlagingen door de BCB zullen consumenten en bedrijven verlichting bieden, terwijl een sterke arbeidsmarkt en inflatieverlaging het consumentenvertrouwen zullen verbeteren.