Gaan we terug naar hoge inflatie in Nederland? Dit vertellen de experts
In het kort:
Het IMF waarschuwt Nederland voor te hoge loonsverhogingen, die de inflatie kunnen aanwakkeren door een loon-prijsspiraal te veroorzaken.
DNB pleit juist voor een milde aanpak, met loonsverhogingen in sterke sectoren en voorzichtigheid in zwakkere sectoren.
Trump’s mogelijke herverkiezing kan tot slot volgens ING de inflatie in Europa verder opstuwen, wat invloed heeft op de prijzen in Nederland, vooral bij een zwakkere euro.
De Nederlandse economie – altijd goed voor wat drama. Nu is het Paul Hilbers van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) die op de trom slaat en Nederland waarschuwt voor te forse loonsverhogingen. De FNV roept om een loonsverhoging van 7%, maar Hilbers ziet dat percentage met lede ogen aan. Volgens hem kan een te grote loonsprong ons zo weer in de klauwen van de inflatie brengen. “Een te sterke loonsverhoging is voor niemand goed,” zegt Hilbers bezorgd, en je voelt de vaderlijke vinger wijzen: een hoge loonkostendruk zou bedrijven dwingen hun prijzen te verhogen, waardoor we uiteindelijk allemaal weer dieper in de buidel moeten tasten.
Het fenomeen dat Hilbers schetst, de zogenaamde loon-prijsspiraal, klinkt alsof het zo uit een rampenfilm komt. Je weet wel, iets met exploderende prijsetiketten in de supermarkt en arbeiders die op straat staan te protesteren. Hij doelt op het scenario waarin hogere lonen leiden tot hogere prijzen, wat dan weer leidt tot hogere looneisen – en zo blijft de spiraal zichzelf voeden, tot er geen weg meer terug is. Hilbers benadrukt dat het nu vooral belangrijk is om balans te houden en niet het land in een prijsopdrijvende valkuil te laten stappen.
Maar, zoals altijd, is het niet allemaal zwart-wit. Ook De Nederlandsche Bank (DNB), onder leiding van Klaas Knot, laat van zich horen. Knot vindt die 7% looneis van de FNV ook aan de hoge kant, maar hij erkent wel dat niet elke sector hetzelfde is. Sommige bedrijven varen immers wel bij de huidige economie en kunnen hogere loonkosten prima dragen. Andere sectoren, daarentegen, hebben misschien geen cent te makken. Dus, in plaats van een alles-of-niets-strategie, pleiten de heren voor een meer gedifferentieerde aanpak: een flinke loonsverhoging waar het kan, en voorzichtigheid waar het moet. Een soort “pas je verwachtingen aan, afhankelijk van je branche”-model, zeg maar.
En alsof dat nog niet genoeg was, gooit ING-econoom Bert Colijn nog een extra factor in de mix: Donald Trump. Ja, die. Volgens Colijn kan een herverkiezing van de voormalige Amerikaanse president de inflatie in de eurozone, en dus ook in Nederland, nog verder aanwakkeren. Trump heeft plannen om belastingen te verlagen en importtarieven te verhogen, wat in de praktijk neerkomt op een opgevoerde binnenlandse vraag en hogere kosten voor bedrijven. Bedrijven die deze extra kosten vervolgens doorrekenen aan – je raadt het al – de consument. Tel daarbij op dat een zwakke euro, mede door de sterkere dollar, zorgt voor hogere importprijzen (denk aan benzine en olie), en je hebt alle ingrediënten voor een nieuwe inflatiegolf. Want die inflatie neemt in ons land ook langzaam weer toe.
Trouwens, als we heel eerlijk zijn, dit is ook niet de eerste keer dat we deze waarschuwingen horen. Elk jaar verschijnen er doemscenario’s over de gevaren van loonstijgingen, prijsstijgingen en economische valkuilen. Vorig jaar werd er nog voor een recessie gewaarschuwd vanwege de oorlog in Oekraïne en de hoge energieprijzen. En toch, kijk ons nu eens. We staan er verrassend goed voor. Misschien is het dus vooral een traditie geworden: elk jaar opnieuw waarschuwen experts ons voor de risico’s van een te uitbundige loonsverhoging, en elk jaar komt het uiteindelijk toch niet zo zwartgallig uit als voorspeld. Maar ja, het IMF en DNB moeten natuurlijk ergens over praten.
Toch blijft de boodschap van Hilbers en Knot wel degelijk iets om over na te denken. Een voorzichtige balans tussen loonsverhogingen en inflatiebestrijding kan de Nederlandse economie behoeden voor een onnodige prijsstijging. Het is een beetje zoals een dieet: een beetje extra mag, maar sla niet door, anders krijg je spijt. En wie weet, misschien hebben de heren deze keer wel gelijk.
תגובות