De waarheid achter ASML: Koopkans of niet?
In het kort:
ASML domineert de lithografiemarkt met een marktaandeel van 90% in DUV en een monopoliepositie in EUV-technologie.
Financiële vooruitzichten: ASML verwacht in 2030 een omzet van €44-66 miljard, met een brutomarge van 58%, wat duidt op sterke prijszettingsmacht ondanks fab-limieten.
Waardering en risico's: De koers-winstverhouding (P/E) van ASML blijft relatief hoog (rond de 30x), maar in lijn met historische trends.
ASML (NASDAQ:ASML) is zonder twijfel de dominante speler in de markt voor halfgeleider-lithografie. In Deep Ultraviolet (DUV) lithografie heeft het bedrijf een marktaandeel van 90%, al zijn Canon en Nikon hier nog bescheiden concurrenten. In Extreme Ultraviolet (EUV) technologie, de nieuwste en meest geavanceerde lithografietechniek, heeft ASML echter een volledig monopolie.
De aandelenkoers van ASML:
EUV is essentieel voor de productie van geavanceerde chips, met toepassingen in mobiele apparaten, kunstmatige intelligentie en automatisering. Hierdoor speelt ASML een cruciale rol in de verdere ontwikkeling van de halfgeleiderindustrie.
Groei in marktaandeel en marges
Historisch gezien bedroeg ASML’s omzet ongeveer 2-3% van de totale halfgeleidermarkt. Door de opkomst van EUV en de bredere toepassing hiervan, verwacht het bedrijf dat dit percentage zal stijgen naar 4-6% in 2030.
De omzet uit de halfgeleidermarkt:
Uit de meest recente Capital Markets Day (CMD) in 2024 gaf ASML aan dat de halfgeleidermarkt in 2030 naar $1 biljoen zal groeien. De eigen omzet zal tegen die tijd naar schatting tussen de €44 en €66 miljard liggen. Dit betekent een verdubbeling ten opzichte van de 2024-omzet, die naar verwachting tussen de €27-30 miljard ligt.
De verwachtte groei van de totale semiconductor markt:
Daarnaast komt een deel van de groei voort uit de "installed base"-inkomsten (dienstverlening en onderhoud van reeds geïnstalleerde systemen). Dit segment groeit en voegt ongeveer 1% extra omzet toe.
Jaar | Halfgeleidermarkt (€) | ASML omzet (€) | ASML aandeel (%) |
2024 | 550 miljard | ~27-30 miljard | 2-3% |
2030 | 1 biljoen | 44-66 miljard | 4-6% |
Deze groei in marktaandeel heeft ook een positieve impact op de winstgevendheid. ASML verwacht dat de brutomarge zal toenemen tot 58% in 2030 (momenteel rond 51-53%). Dit is opmerkelijk, gezien ASML een kapitaalintensief technologiebedrijf is.
Afgelopen cijfers gaf ASML een mooie guidance in de brutomarge:
De brutomarge van ASML:
Beperkingen in prijszetting
Ondanks het monopolie op EUV, kan ASML zijn prijzen niet oneindig verhogen. De prijs wordt namelijk indirect beperkt door de economische haalbaarheid voor chipfabrikanten (fabs).
Een goed vergelijkingsvoorbeeld is het Panamakanaal. Hoewel dit een cruciale schakel in het wereldwijde transport is, kan het niet onbeperkt tol verhogen zonder alternatieve routes aantrekkelijker te maken. In de halfgeleiderindustrie geldt een soortgelijke dynamiek: als de productiekosten te hoog worden, kunnen fabrikanten productieprocessen aanpassen of op zoek gaan naar andere technologieën.
ASML’s strategie is daarom gericht op het maximaliseren van efficiëntie voor chipfabrikanten. Dit verklaart ook waarom het bedrijf inzet op "holistische lithografie": een combinatie van hardware, software en optimalisatie van productieprocessen. Dit maakt de tools waardevoller en rechtvaardigt hogere prijzen, zonder (hopelijk) klanten af te schrikken.
Waardering van ASML: Is het nog aantrekkelijk?
ASML heeft een historische koers-winstverhouding (P/E) van 30x in de periode vóór EUV, en 40x in de jaren direct na de introductie van EUV (2018-2024). Sinds de tweede helft van 2024 is de P/E echter weer teruggezakt naar niveau´s rond de 30-35.
ASML handelt momenteel op 27,4x de verwachte winst voor 2025, wat een premie is van 41,9% ten opzichte van concurrenten, zoals Applied Materials (AMAT) en Lam Research (LRCX). Historisch gezien bedroeg de premie echter gemiddeld 62,4%, wat suggereert dat ASML op relatieve basis goedkoper is dan normaal.
Bedrijf | 1-jaar forward P/E |
ASML | 27.4x |
AMAT | 19.6x |
LRCX | 19.2x |
De FWD P/E ratio van ASML:
Vergelijking met concurrenten
Om te bepalen of ASML overgewaardeerd is, is het nuttig om te kijken naar andere chipmachinebouwers, zoals Applied Materials (AMAT) en Lam Research (LRCX), al blijft het lastig gezien de enorme monopolie van ASML op dit moment..
Bedrijf | Koers-winstverhouding (P/E) |
ASML | 30-32x |
AMAT | ~23x |
LRCX | ~24x |
ASML heeft dus duidelijk een premie ten opzichte van zijn concurrenten, maar dit is in lijn met historische trends en gerechtvaardigd gezien de unieke EUV-technologie en het monopolie. Een ander belangrijk punt is de terugkerende inkomstenstroom uit de geïnstalleerde machines:
Deze inkomsten zijn minder cyclisch dan de verkoop van nieuwe machines en hebben een abonnementsachtig karakter. Dit stabiliseert de omzet en maakt ASML minder kwetsbaar voor de grillen van de chipmarkt. Op basis van de verwachte verdubbeling van de omzet tegen 2030, in combinatie met een stijgende brutomarge, lijkt ASML bij een huidige P/E van 30-32x niet overgewaardeerd.
Risico's voor ASML
1. Technologische replicatie
Het grootste langetermijnrisico voor ASML is de mogelijkheid dat concurrenten een alternatief voor EUV ontwikkelen. Op de korte termijn lijkt dit onwaarschijnlijk, gezien de 20 jaar R&D en de unieke samenwerking met leveranciers zoals Cymer (lichtbron). Maar als de geschiedenis iets leert, dan is het dat monopolies nooit eeuwig duren.
2. Geopolitieke spanningen
ASML is ook kwetsbaar voor geopolitieke conflicten, vooral rondom exportrestricties naar China. De Amerikaanse overheid heeft beperkingen opgelegd aan de verkoop van EUV-machines aan Chinese bedrijven. Dit beperkt de marktgroei in China, maar heeft nog geen merkbare impact op de omzet van ASML, omdat de wereldwijde vraag naar chips blijft stijgen.
3. Cyclische aard van de chipindustrie
Hoewel ASML’s geïnstalleerde machines voor stabiele inkomsten zorgen, blijft de halfgeleidersector een cyclische markt. In tijden van economische neergang verminderen chipfabrikanten hun investeringen, wat kan leiden tot een tijdelijke dip in ASML’s omzetgroei.
Een van de meest zorgwekkende signalen is dat de nieuwe orders beginnen af te nemen. Management benadrukt dat de orderinstroom "lumpy" kan zijn (sterk wisselend per kwartaal), maar een bredere analyse van TTM (Trailing Twelve Months) cijfers laat zien dat de boekingen afnemen.
De TTM boekingen van ASML:
Jaar/Kwartaal | Netto boekingen (€ mln) | Book-to-bill ratio |
Q1 2024 | 8.12 miljard | 1.10x |
Q2 2024 | 7.86 miljard | 1.04x |
Q3 2024 | 7.21 miljard | 0.98x |
Q4 2024 | 6.85 miljard | 0.91x |
De book-to-bill ratio is onder de 1.0 gedaald, wat betekent dat ASML minder nieuwe orders binnenhaalt dan het omzet boekt. Dit betekent dat de omzetgroei op middellange termijn waarschijnlijk zal afvlakken:
Daarbij komt dat ASML heeft aangekondigd in 2025 te stoppen met het rapporteren van deze ordergegevens, en in plaats daarvan alleen nog de totale backlog (opgebouwde orderportefeuille) jaarlijks te melden.
Dit roept in mijn ogen vragen op over transparantie:
Waarom stopt ASML met het rapporteren van net nieuwe orders, juist nu deze dalen?
Wordt geprobeerd de zwakkere vraag te verdoezelen?
Bovendien wordt in het jaarverslag van 2024 bevestigd dat klanten voorzichtiger zijn met investeringen door exportrestricties en geopolitieke onzekerheden. Dit kan de vraag naar nieuwe EUV-systemen verder onder druk zetten.
Tot slot kan ASML, ondanks dat het een monopolie heeft op EUV, kan ASML zoals ik eerder al zei zijn prijzen niet oneindig verhogen. De prijs wordt namelijk indirect beperkt door de economische haalbaarheid voor chipfabrikanten (fabs).
Een vergelijking die je zou kunnen maken is de situatie rondom het Panamakanaal. Hoewel dit een cruciale schakel in het wereldwijde transport is, kan het niet onbeperkt tol verhogen zonder alternatieve routes aantrekkelijker te maken. In de halfgeleiderindustrie geldt een soortgelijke dynamiek: als de productiekosten te hoog worden, kunnen fabrikanten productieprocessen aanpassen of op zoek gaan naar andere technologieën.
ASML’s strategie is daarom gericht op het maximaliseren van efficiëntie voor chipfabrikanten. Dit verklaart ook waarom het bedrijf inzet op "holistische lithografie": een combinatie van hardware, software en optimalisatie van productieprocessen. Dit maakt de tools waardevoller en rechtvaardigt hogere prijzen, zonder klanten af te schrikken.
ASML blijft een unieke speler in de chipindustrie met een ijzersterke marktpositie. Ondanks het monopolie is de prijszettingsmacht begrensd door fab-economieën, maar de groei in het marktaandeel en de installatiebasis zorgen voor robuuste financiële vooruitzichten.
Met een verwachte verdubbeling van de omzet tot €44-66 miljard in 2030, een stijgende brutomarge tot 58%, en een stabiele P/E-ratio rond 30-32x, lijkt ASML redelijk gewaardeerd, maar nog geen echte koopkans als je het mij vraagt. Geopolitieke risico’s en concurrentie blijven factoren om in de gaten te houden, met als maatstaf voornamelijk nieuwe boekingen waar beleggers op zullen letten, maar zolang ASML zijn technologische voorsprong behoudt, blijft het bedrijf een sterke lange termijn belegging.
Comments